Bloementuin en borders

Print Friendly, PDF & Email

Groenten, de tuin staat er in de zomer vol van. Er is de laatste jaren heel veel tijd gekropen in mijn moestuin uit te bouwen, in balans te krijgen en aan de gang te houden. Wat werkt, wat valt tegen, wat eten we graag, wat krijgen we liever niet op ons bord, enzovoort. De rest van de tuin lag er maar wat bij. Veel bloemen hadden we ook niet. Paar zonnebloemen in de moestuin en hier en daar een oude rozenstruik.

Tot het voorjaar van 2018, want dan hebben we de oprit, voor- en achtertuin en het terras helemaal gerenoveerd. Dat was hoognodig. Wat er toen lag was makkelijk een jaar of vijftig oud. De lelijke betonnen stoeptegels, afgeleefde buxushagen en amper onderhouden en met onkruid overwoekerde grasperken moesten plaast maken voor nieuw plaveisel en borders.

De afgelopen jaren heb ik met die nieuwe borders niet veel, maar vooral weinig doordachte dingen gedaan. De eerste twee jaren heb ik er een bloemenweide gezet met allemaal inheemse eenjarige planten (zaden gekocht bij biologische kwekerij Ecoflora). In de zomer van 2019 merkte ik dat er maar een beperkt aantal planten uit het mengsel zich uitzaaiden en dominant de borders helmaal begonnen in te palmen. Weg charme van een divers bloemenweide-gevoel met heel veel geuren en kleuren.

In het voorjaar van 2020 heb ik er vaste planten gezet, op het gevoel, zonder plan en zonder veel kennis van zaken. Ik heb toen planten gekocht in februari, net voor het begin van de eerste lockdown toen het aanbod nog niet echt groot was. Daar heb ik het dan mee moeten doen. En dat was te zien in de zomer die daarop volgde. Enkel de gele en witte weelde van de zonnehoeden in de voortuin en wat eenjarigen (cosmos en zinnia) in potten op het terras vielen goed mee.

De borders waren dus aan een stevige herinrichting toe. Wat er stond moest eruit. Er moesten nieuwe planten in en daar moest eerst een plan voor worden gemaakt. Dat zou alles samen een zeer bloemrijke zomer moeten opleveren. Maar hoe? Hoe meer ik over tuinontwerp begon te lezen, hoe meer ik besefte dat dit toch allemaal niet zo makkelijk is. Borders leven op door ritme en herhaling van combinaties van vormen en kleuren en geuren, en van rustpunten.

Er zijn warme en koude kleuren die eerder opwindend zijn en op je afkomen, dan wel rust bieden en je lijken te ontwijken. Het is daarbij beter om in een border meer koude dan warme kleuren te mengen, waarbij je ook beter een heel helder met eerder donker combineert. Zo past lichtgeel en donkerpaars beter bij elkaar dan donkergeel en lichtpaars, al is dat echt perceptie en dus voor iedereen anders. Ook de vorm van bloem (bollen, schermen, …) en blad spelen daarbij een rol. Niet elke plant groeit om het even waar. Net als de groenten in de moestuin zijn er planten die eerder een droge en lichte zanderige, boven een natte en zware kleigrond verkiezen. En je hebt planten die goed tegen de volle zon kunnen en er zijn er die liever de schaduw opzoeken.

Planten hebben dan ook nog een keer een eigen karakter. De structuurplanten zorgen voor de balans op de langere termijn in de border. Het zijn planten waarop je het hele jaar kan rekenen en die niet alleen in de zomer bloeien. Zij vormen als het ware de fundamenten van de border waarop dan verder gebouwd kan worden. En dan zijn er de vulplanten die meestal kort en krachtig bloeien en die onder andere door kleurcontrasten de aandacht op de echte ’topstukken’ in de border kunnen versterken. Die topstukken of solitaire planten, duiken hier en daar in de border op, zijn groot en stevig en trekken alle aandacht.

Een border is pas boeiend als je in het ontwerp combinaties maakt die met al die elementen rekening houden. En dat vond ik toch veel minder makkelijk dan ik had ingeschat. Er kan natuurlijk heel veel inspiratie gehaald worden in tuinstijlen. Val je eerder voor een strakke Engelse, of mag het een eerder lossere, naturalistische, border zijn? Of wil je een streng modern ontwerp met veel rechte lijnen in grasperken, lage bomen en struikenrijen?

Mijn moestuin valt eerder onder die laatste groep, daar heb ik het graag overzichtelijk en (over)georganiseerd. Om wat tegengewicht te bieden, wil ik het in mijn borders wat losser. Ik heb daarvoor vooral inspiratie gehaald bij tuinarchitecten als Piet Oudolf, voortrekker van wat ook wel de ‘Dutch wave’ in tuinontwerp wordt genoemd. Oudolf is bekend van een paar hele grote projecten zoals het High Line park in New York. Zijn naturalistische ontwerpen worden ook wel prairietuinen genoemd.

Goed, met al die inspiratie ben ik dan aan de slag gegaan, een plan getekend en dan planten uitgezocht. Zie hier onderaan voor het lijstje van tuinboeken waar ik concreet de mosterd haalde. De planten kocht ik bij Natu-Ral, een jonge pas opgestarte kweker uit de buurt. En dan was het wachten tot het weer wat beter werd, de sneeuw opgeruimd en de vorst getemd (half februari) om de planten in de borders en bakken te zetten.

Het is nu spannend afwachten wat dit gaat geven in de zomer. In het najaar kan er dan weer bijgestuurd worden. Ik denk nu al dat ik dat zal moeten doen. Misschien ben ik wel in de val getrapt waar ook Oudolf op wijst: te veel plantensoorten op een te kleine oppervlakte. Je hebt dan niet echt een uitgebalanceerde tuin, maar een verzameltuin. Ik krijg zo wel goed zicht op welke planten het goed doen in mijn tuin en die kan ik dan behouden. Zo hoef ik na de zomer niet van een wit blad (of lege border) te beginnen.

Lijstje van (nieuwe) vaste planten

Grote border (25m²)
Paarse, witte en blauwe kleuren
– Agastache After Eight
– Arenaria Montana
– Calamintha White Cloud
– Campanula Persicifolia Coerulea
– Delphinium Magic Fountains pure white
– Gaura Whirling Butterflies
– Lupinus Gallery Blue
– Nepeta Faassenii
– Persicaria Alba
– Salvia Amistad
– Scabiosa Caucasica Perfecta

Kleine border (5m²)
Roze kleuren en grassen
– Astrantia Roma
– Echinacea Purpurea Magnus
– Molinia Caerulea Poul Petersen

Smalle border (10m²)
Paarse, witte en blauwe kleuren
– Lavendula Hidcote
– Allium Atropurpureum
– Allium Purple Sensation
– Allium Nigrum
– Allium Christophii

Bloembakken (6 van ongeveer 0,60m² elk)
Paarse, gele en rode kleuren
– Achillea Filipendula Cloth of Gold
– Agastache Blue Fortune
– Echinops Ritro Veitch’s Blue
– Helenium Bigelovii Bishop
– Knautia Macedonica
– Salvia Nemorosa Schneehügel
– Sanguisorba Officinalis Tanna

Inspiratie

Deel op social media