Geduld! Ik heb mijn geduld een paar weken op de proef moeten stellen, maar nu is het zo ver: ik ben ook begonnen met te zaaien en daarmee is mijn moestuinseizoen finaal van start gegaan. Los van de paar pepers die ik begin januari heb gezaaid (zie mijn vorige blogpost), heb ik tot begin maart gewacht, ook met de groenten die ik eerst voorzaai in de serre.
Ik zie dat bij steeds meer moestuiniers het seizoen vroeger begint. Zeker dit jaar is (of was) vroeg zaaien aanlokkelijk. Het is bijna geen winter geweest. Maar vroeg beginnen is niet altijd zonder gevaar. De felle stormen en bijhorende regens in februari hebben in meerdere tuinen kleine (en minder kleine) ravages aangericht. Ik zag heel veel beelden voorbij komen van niet alleen weggewaaide serres, maar ook totaal verzopen tuinbonen, erwten en plantuien. Het zou de natste februari zijn geweest in meer dan honderd jaar. En na de stormen, kwamen een paar eerste echte winterprikken. Maar er zijn nog goede redenen om geduld te blijven oefenen.
Ik zag onlangs resultaten van een groot onderzoek uit 2018 waarin de relatie tussen de opwarming van de aarde en vorstschade bij planten in vooral het noordelijk halfrond (waar wij tussen onder vallen) werd onderzocht. Je verwacht dat er minder gevaar voor vorstchade is naarmate het warmer wordt. Maar niets is minder waar, bleek uit het onderzoek.
De aarde warmt op, maar vorst verdwijnt niet helemaal. Het kan nog steeds vriezen tot pakweg mei (de IJsheiligen). Het aantal vorstdagen neemt dan wel af, maar globaal genomen neemt het aantal vorstdagen in het vroege groeiseizoen toe. Daar is niets aan veranderd, hoewel we daar dit jaar dan weer niet veel van gemerkt hebben.
Door de opwarming schieten planten steeds sneller in de groei en gaan knoppen vormen bijvoorbeeld. Vorstschade kan dus groter zijn en de natuurlijke bescherming van planten tegen die vorstschade raakt door de klimaatverandering in de war.
Maar nu weer terzake. De nieuwe lichting van groenten, de eerste oogst van 2020, is dus ook hier voorgezaaid. Alles staat in de serre. Wat ik nu voorzaai kan tegen wat vorst, maar profiteert van de warmte van de eerste lentezon onder het glas. Buiten in volle grond is het zeker dit jaar misschien niet te koud maar wel veel te nat. Mijn bakken blijven voorlopig afgedekt met compost en worteldoek. In de serre is er ook voldoende licht. Vanaf de tweede helft van maart is het weer even lang klaar dan donker. Het aantal uren daglicht neemt vanaf dan snel toe. Samen met warmte is dat licht essentieel voor zaailingen. Dat daglicht heb ik binnen, op de vensterbanken, niet. Mijn serre is dus de ideale plaats om nu voor te zaaien.
Er zijn heel wat zaden in potten en zaaitrays beland, zoals tuinbonen (de paarse Karmazyn en groene Sutton), erwten (kapucijners, sugar snaps en de laag groeiende Proval) en reukerwten (Spencer waved mix), die ik als siergroente teel. De tuinbonen mogen wellicht begin april naar buiten, met de erwten ga ik nog een week of twee langer wachten. Tuinbonen en erwten laat ik een nachtje weken in water. Ze gaan zo sneller kiemen eenmaal ze in de grond zitten. Op die manier win je toch weer paar dagen.
Ook de eerste oogst spinazie (Rubino, Palco en Oriental harp) was aan de beurt. Die zaai ik voor in zaaitrays. Uitplanten in volle grond (tegen einde maart) is dan makkelijk. En ik heb me ook al aan de eerste bieten gewaagd. Wellicht toch te vroeg, maar ik kon er niet aan weerstaan. Als uitsmijter heb ik ook nog wat radijzen gezaaid.
Ik ben ook al gestart met wat fris groen blad (rucola, mesclun of snijsla en een Japanse bladmosterd). Tegen half april eten we dan de eerste salade. Daar horen natuurlijk de eerste lente uitjes bij (Ishikura). Ik heb ook de eerste wortelen (Harlequin) gezaaid in potten. Ik zaai overigens alleen nog wortelen in potten en kweek die op in de serre. In volle grond en buiten wil dat hier niet lukken en ondanks al mijn verwoede pogingen slaag ik er niet in de wortelvlieg te verschalken. Ik heb geprobeerd om wortelen in bakken op schragen te kweken. De wortelvlieg zou niet veel hoger dan een meter kunnen vliegen. Wortelen hoog kweken, zou dan helpen. Ik heb ook wortelen in volle grond geprobeerd, omspannen met een vliesdoek van een meter hoog. Helaas, in mijn tuin vliegen wortelvliegen wél hoger dan een meter…
Ik zaai al deze groenten voor in gewone potgrond, enkel de kleinere en dus meer kwetsbare zaden zaai ik in de wat duurdere zaaigrond die minder voedingsstoffen bevat en zo minder snel zaad kan ‘verbranden’. Ik doe niet mee met de hype van het mengen van potgrond met vermiculiet of perliet. Dat zijn zeer lichte mineralen die onder hoge temperatuur zijn opgeblazen (net als popcorn). Ze houden water vast en maken de grond korrelig en dus geschikt voor fijne zaden en optimale ontwikkeling van een worstelgestel. Ik zie helaas de meerwaarde niet wanneer je verstandig water geeft en een goede pot- en zaaigrond gebruikt.
In theorie kan alles wat ik nu heb gezaaid tegen wat vorst. Maar ik neem elk jaar het zeker voor het onzekere en hou wat vliesdoek klaar om de zaailingen ’s avonds af te dekken en zo te beschermen tegen de koudste uren van de nacht. Een verwarmingselement hoeft nog niet echt in de serre. Dat installeer ik pas in de loop van april wanneer de echte koukleumen (courgettes, pompoenen, bonen,…) worden gezaaid en ook mijn eerste tomatenplanten in de serre de grond in gaan.
Buiten heb ik dus nog niets gezaaid en dat blijft zo tot half pakweg half april. Als het weer het toelaat en het vooral niet de nat is, plant ik half maart wel mijn uien. Die komen in de bak waar nu de look al een tijd staat te floreren. Als alles goed gaat, volgt er binnen een week of twee een eerste update van hoe een en ander in de serre (letterlijk) opschiet. Ik begin dan ook aan de volgende lichting groenten te zaaien (kolen, bieten, venkel, kruiden,…) en ik moet stilaan beginnen denken aan het voorbereiden van mijn bak met de asperges.
PS: voor wie nog wil weten hoe het met mijn pepers gaat… Heet, Heter en Heetst (Shishito, Jalapeno en Habanero) doen het goed!
